Poradnik: Maszyna do pisania. Kurs kreatywnego pisania Katarzyny Bondy – recenzja
Katarzyna Bonda, autorka rewelacyjnie sprzedających się kryminałów, postanowiła podzielić się – w formie poradnika – swoją wiedzą dotyczącą warsztatu pisarza, sposobami tworzenia powieści, jak również poglądami odnośnie tego zawodu. I tak powstała Maszyna do pisania. Kurs kreatywnego pisania.
Tytuł dużo obiecuje, jednak adekwatniejszy moim zdaniem brzmiałby “Jak przygotować się do napisania powieści”, bowiem w książce pisarka przede wszystkim skupia się na sposobach konstruowania fabuły, analizuje strukturę powieści i opisuje szczegółowo archetypy postaci.
I wielokrotnie podkreśla potrzebę, wręcz konieczność, porządnego przygotowania się do napisania powieści.
Owszem, są tacy, którzy idą na żywioł – mają pomysł i od razu siadają do pisania. Mija kilka dni i entuzjazm opada, zaczynają się wątpliwości co pisać dalej, wtedy wpada nam do głowy ciekawy pomysł, który wymaga jednak pewnych zmian w fabule, więc czym prędzej to robimy. Kilka stron dalej znów nie wiemy, co powinniśmy zrobić. I tak powoli popadamy w przygnębienie.
Takich sytuacji należy unikać – szkoda czasu i energii, a przede wszystkim szkoda byśmy przez brak fazy przygotowania na tyle się zniechęcili, że w ogóle porzucimy naszą opowieść. Dlatego właśnie Katarzyna Bonda podkreśla potrzebę przygotowania planu.
Nie musi być on nawet szczegółowy (choć dobrze, gdyby był), musicie jednak przed rozpoczęciem pisania znać dobrze swoich bohaterów, by wiedzieć, co chcecie opowiedzieć, w jaki sposób, jakie będą punkty kulminacyjne oraz w jakim kierunku wasza opowieść ma się potoczyć.
Jak przygotować się do napisania książki?
Jeśli pisanie traktujecie poważnie i chcecie świadomie opowiedzieć swoją historię, sięgnijcie po poradnik Bondy. Takich pozycji wydanych w języku polskim wciąż jest bardzo mało, więc tym bardziej pozytywnie zaskakuje, że rodzima pisarka postanowiła podzielić się swoją wiedzą.„Maszynę do pisania” dobrze się czyta, widać, że autorka ma swobodę wypowiedzi (czasami nieco za bardzo, co skutkuje powtórzeniami). Przede wszystkim jednak dobrze pokazuje, że pisanie to ciężka praca, do której trzeba się dodatkowo przygotować. Macie być rzemieślnikami słowa, którzy codziennie za pomocą słów powołują do życia kolejny fragment opowieści. Natchnienie i czekanie aż wpadnie nam do głowy genialny pomysł na dalszy ciąg fabuły nie ma tu nic do rzeczy. Liczy się ciężka praca, a co za tym idzie poważne potraktowanie fazy przygotowania się do pisania.
Pod tym względem bardzo mi się podoba “Maszyna do pisania”. Katarzyna Bonda bez ogródek obnaża codzienność pracy pisarza, czyli samotność, odcięcie się od świata i nieustanne siedzenie przed monitorem czy kartką papieru. Innej bowiem drogi nie ma. Powieść sama się przecież nie napisze. Dobrze, że wychodzi to od autorki, która ma na koncie kilkaset tysięcy sprzedanych egzemplarzy swoich powieści. Nie można jej zarzucić, że nie wie, o czym pisze.
Jak napisać powieść?
Nie jest to jednak kompletny poradnik pisania, gdyż brakuje w nim przede wszystkim przykładów dotyczących już samej fazy tworzenia. Bonda szczegółowo opisuje, co warto brać pod uwagę konstruując fabułę, jakich bohaterów można użyć, w jaki sposób poprowadzić narrację, itp. Nie ma jednak konkretnych przykładów w jaki sposób to potem zrobić! Pisarka opowiada m.in. jakimi cechami powinna charakteryzować się dana postać, co powinniśmy wzbudzić w czytelniku, ale jak to osiągnąć – tego się już nie dowiecie.
Dlatego jeśli nigdy wcześniej nie czytaliście żadnego poradnika dotyczącego kreatywnego pisania, polecam w pierwszej kolejności sięgnąć po „Warsztat pisarza. Jak pisać, żeby publikować” Dwighta Swaina oraz “Jak pisać. Pamiętnik rzemieślnika” Stephena Kinga. I dopiero po tym proponuję przeczytać “Maszynę do pisania”.
Sięgając po tę książkę cieszyłem się, że napisała ją pisarka, ponieważ liczyłem na to, że dowiem się konkretnych informacji o procesie twórczym Katarzyny Bondy – w jaki sposób np. przygotowała się do napisania swojego debiutu (pada tylko stwierdzenie „Debiutanckiej książki nikt nie chciał wydać przez prawie rok. Ale nie przejmowałam się, pisałam kolejną”). Co się stało, że jednak udało się wydać pierwszą książkę? Czy autorka wysyłała powieść dalej, do skutku czy jednak coś zmieniła? Brakuje mi tych szczegółów, w końcu autorem poradnika jest zawodowy pisarz, więc tym bardziej powinien częściej sięgać do swojego doświadczenia, nawet podkreślając, że nie jest to metoda skuteczna dla każdego.
Za to właśnie uwielbiam np. poradnik pisania Alberta Zuckermana „Jak napisać świetną powieść”, w którym dokładnie opisany jest proces powstawania (i przepisywania!) „Człowiek z Petersburga” Kena Folletta wraz z konkretnymi fragmentami książki. Także w swoim “Jak pisać?” Stephen King pokazuje pierwszą wersję swojego opowiadania “1408”, a następnie poprawiony tekst wraz z komentarzem, dlaczego akurat coś poprawił.
Na przykładach najlepiej się bowiem uczyć, dlatego żałuję, że w “Maszynie do pisania” ich nie ma (podanie gdzieniegdzie przy omawianiu jakiejś sprawy samych tytułów książek i to bez nazwiska autora, jak to ma miejsce w tym poradniku, kompletnie nie jest pomoce).
Nauka pisania
Na plus oceniam propozycje zadań do wykonania na końcu rozdziałów, które są ciekawe i warto je zrobić. Stanowią bowiem świetny trening wyobraźni i są dobrymi ćwiczeniami na poprawienie swoich umiejętności pisarskich.
Musicie bowiem pisać. Nieustannie. Dzień w dzień. Jak słusznie zauważa pisarka: „Determinacja oraz ciągły rozwój to podstawa tej działalności. Talent jest koniecznie, ale nie wystarczy, jeśli nie ma się mocnego przekonania o słuszności podjętej kiedyś decyzji”. Powodzenia! Pamiętajcie bowiem, że „Nie ma książek marzeń, istnieją tylko książki napisane”- jak powiedziała Katrzyna Bonda.
Informacje o książce “Maszyna do pisania. Kurs kreatywnego pisania” – autor: Katarzyna Bonda, wydawnictwo: Muza, liczba stron: 320, cena: przegląd cen i promocji w e-sklepach poniżej. Książka dostępna również jako e-book (mobi i epub). Dziękuję księgarni Virtualo.pl za udostępnienie egzemplarza do recenzji.