Jak stworzyć dobrą opowieść? Oto wskazówki
Poczytajcie i posłuchajcie, co do powiedzenia o tworzeniu ciekawych historii ma Andrew Stanton – reżyser i scenarzysta pracujący w wytwórni Pixar, który stworzył takie poruszające opowieści jak trzy części Toy Story (jako scenarzysta), Gdzie jest Nemo? czy WALL-E (jako scenarzysta i reżyser).
W 2012 roku Andrew Stanton wystąpił na słynnej konferencji TED, która co roku zaprasza ekspertów z różnych dziedzin, by opowiedzieli o swojej pasji. Stanton podczas swojego wystąpienia zatytułowanego „The clues to a great story” tłumaczył, w jaki sposób należy tworzyć świetne opowieści. Oto najciekawsze, według mnie, fragmenty.
“Silny motyw zawsze towarzyszy dobrze opowiedzianej historii”
Całe wystąpienie zostało nagrane i możecie je obejrzeć na stronie ted.com. Jest również przetłumaczone na język polski – musicie kliknąć Transcript i wybrać Polish). Co najbardziej zapamiętałem z wystąpienia Stentona? Te słowa (opieram się na oficjalnym tłumaczeniu):
1. “Opowiadanie historii to opowiadanie dowcipu. Trzeba znać puentę, zakończenie, trzeba wiedzieć, że wszystko co się mówi od pierwszego do ostatniego zdania, prowadzi do określonego celu i powinno jeszcze potwierdzać pewną prawdę, która pogłębia nasze rozumienie tego kim jesteśmy”.
2. “Pewnie jest to najważniejsze przykazanie opowiadań, a mianowicie: “Spraw, by mnie to obchodziło”, proszę, emocjonalnie, intelektualnie, estetycznie, po prostu spraw, żebym się zainteresował”. Po więcej szczegółów w tym temacie odsyłam do wpisu “Emocje są najważniejsze”.
3. “Publiczność chce sama zapracować na swój posiłek, ale nie chcą wiedzieć, że to robią. To jest właśnie zadanie dla was, autorów, ukrycie tego, że zmuszacie ich do zapracowania na własny posiłek. Jesteśmy stworzeni do rozwiązywania problemów. Jesteśmy zmuszeni do dedukowania, Jesteśmy zmuszeni do dedukowania, bo tym się zajmujemy w prawdziwym życiu. To świetnie zorganizowany brak informacji przyciąga naszą uwagę.” [ … ] “Zacząłem to naprawdę rozumieć o co chodzi w opowiadani historii kiedy pisaliśmy z Bobem Petersonem “Gdzie jest Nemo?”. Nazywaliśmy to teorią unifikacji 2 + 2. Niech widzowie zbiorą informacje. Nie dawajmy im 4, ale 2 + 2. Te elementy i ich kolejność decydują o naszym sukcesie lub porażce w zaangażowaniu widowni. Zdają sobie z tego sprawę redaktorzy i scenarzyści. To niewidzialne zastosowanie utrzymuje naszą uwagę na historii. Nie chcę, żeby to zabrzmiało jak argument naukowy, bo nim nie jest. Co wspaniałe w opowiadaniach, to że nie są maszynowe, nie są dokładne. Jeśli są dobre, są nieuchronne, ale nie są do przewidzenia.”
4. “Brałem udział w ćwiczeniach z nauczycielką aktorstwa Judith Weston. Nauczyłem się kluczowego zrozumienia bohatera. Uważała, że wszyscy wyraziści bohaterowie mają „kręgosłup”. Chodzi o to, że bohater ma wewnętrzny motor, dominujący, podświadomy cel, do którego dąży, swędzenie, którego nie można podrapać. Dała świetny przykład Michaela Corlenone, którego grał Al Pacino w “Ojcu Chrzestnym” i jego “kręgosłupem” było by zadowolić ojca. To decydowało o wszystkich jego decyzjach. Nawet po śmierci ojca nadal starał się drapać to swędzące miejsce. Szybko do tego przywykłem. Wall-E szukał piękna. Marlin w “Gdzie jest Nemo?” miał zapobiec nieszczęściu, a Woody musiał zrobić co najlepsze dla jego dziecka. Te “kręgosłupy” nie zawsze prowadzą do najlepszych decyzji. Czasem podejmuje się złe”.
5. “Trafiłem w końcu na ten fantastyczny cytat brytyjskiego dramaturga, Williama Archera: Dramat jest oczekiwaniem zmieszanym z niepewnością. To niesamowicie wnikliwa definicja.
Opowiadając historię, budowaliście oczekiwanie? Innymi słowy, sprawiliście bym chciał wiedzieć, co stanie się dalej? Co ważniejsze, czy sprawiliście bym chciał wiedzieć jak to wszystko się zakończy w dłuższym czasie?”.
Schemat na dobrą opowieść
Wskazówki Andrew Stantona odnośnie storytellingu zostały graficznie przedstawione przez Karin Hueck i Rafaela Quicka w magazynie Superinteressante. W oparciu o zasady tworzenia dobrej opowieści możecie zobaczyć, jak rozwija się opowieść o brzydkim kaczątku.
Kliknijcie na miniaturę, by zobaczyć szczegółową grafikę.
Pamiętaj o tych punktach!
1. Niech czytelnik zacznie się przejmować.
2. Następne zabierz go w podróż…
3. …w określonym celu. Bohater musi być motyw.
4. Czytelnik powinien kibicować bohaterowi w spełnieniu tego celu.
5. Wtedy, gdy go w końcu osiągnie, czytelnik też będzie szczęśliwy.
Inspirujące. Dzięki za wyszperanie tego na stronach TED :)